شهر قمصر کاشان
شهرستان قمصر در25 کیلومتری جنوب کاشان است، جمعیت آن 40 هزار نفر می باشد که در میان دره ای بسیارسرسبز که طول تقریبی آن 9 و عرض آن 4 کیلومتر و دارای درختان متنوع و درختچه های گلمحمدی می‌باشد، واقع است. نام قدیم این ناحیه قم سر بوده در آن تاریخ کاشان زیر آبمدفون بوده است. (بقایای دریایی پاراتیتیس) از این منطقه جاده ابریشم عبور می‌کردهو از دیر باز راهی برای رسیدن به سیلک بوده است. این دره ناحیه‌ای کاملاً سرسبزمشتمل بر درختان میوه با تنوع و درختچه‌های گل محمدی می‌باشد. هوای قمصر درتابستان معتدل و در زمستان سرد می‌باشد. زبان مردم زبان فارسی با اندکی لهجهمی‌باشد.
این منطقه یک منطقه مهاجرپذیر است که تنها در ماههای اول بهار، اهالیقمصر به باغداری و گلابگیری مشغول می شوند. آنها به خاطر نبود صنایع تبدیلی و یاوجود کارگاه های کوچک که موجب اشتغال و افزایش سطح درآمد می شود به ناچار به شهرکاشان و یاشهرهای بزرگ اطراف مهاجرت می کنند تا بتوانند برای گذراندن زندگی خود ازدرآمد کافی برخوردار باشند. شهرستان قمصر مدفن دوتن از اعضای خانواده بنی هاشم یعنی«داودبن حسن بن حسن بن علی بن ابیطالب» و فرزندش «سلیمان بن داود» است. مسجد جامعقمصر بخصوص چنار کهنسال مجاور آن قرن ها است که چتر خود را سخاوتمندانه گسترانیده وبا فراهم کردن فضایی دلپذیر همچنان آماده پذیرایی رهگذران و میهمانان است.
آثار تاریخی و مذهبی
-1 محراب مسجده ده
از ابنیه قدیمیمسجد میان ده فقط آثار باقیمانده محراب بزرگ گچبری زیبایی به چشم می‌خورد که حاکیاز عظمت و اهمیت بناهای اولیه این مسجد می‌باشد. محراب فوق دارای دو طاقچه بزرگ وکوچک هلالی شکل است که روی یکدیگر ساخته شده با دو کتیبه قرآنی در سه طرف آن کتیبهاول عریض‌تر به خط ثلث برجسته و کتیبه دوم به خط کوفی نازکتر ساخته شده است قمستیاز ساختمان اصلی این محراب اگر به علت ارتفاع محل مسجد از گزند سیلاب محفوظ ماندهولکن در قرون متمادی به گوشه و کنار و نقش و نگار سرایای آن آسیب فراوان رسیدهاست.
-2بقعه امامزاده داود
-3 بقعه امامزاده سلیمان بن میر داود
چشمه آب معدنی صالح با چشم اندازی زیبا در دامنه کوههای قمصر قرار دارد. آب این چشمه،دارای خواص زیادی می‌باشد.
محصولات قمصر
گلاب مهمترین محصول قمصر می‌باشد که با قدمتی کهن نقش اساسی رادر اقتصاد قمصر ایفا می‌کند. گلاب علاوه بر مصارف داخلی به خارج از کشور صادرمی‌گردد و یکی از اقلام مهم صادرات غیر نفتی ایران محسوب میشود. مصرف کنندگان عمدهگلاب کشورهای عربی حوزه خلیج فارس می‌باشند. برای قمصر همین افتخار بس که هر سالهخانه خدا را با گلاب آن شستشو می‌دهند. گلاب مرغوب بوی خوش و اندکی طعم تلخ دارد. عرقیات گیاهی مانند بیدمشک، نعنا، کاسنی و … از دیگر محصولات قمصر می‌باشد.
قمصر در موسم گل چینی و گلابگیری
در موسم گل چینی و گلاب گیری، قمصر پذیرای میهمانان بیشماری استکه از اقصی نقاط کشور و جهان وارد آن می شوند، ولی متأسفانه قمصر فاقد امکانات لازمبرای پذیرایی از گردشگران است. یک هتل کوچک نمی تواند جوابگوی خیل مشتاقان ومسافران و گردشگران باشد. متأسفانه بخش خصوصی هم در زمینه هتل سازی در قمصر حاضر بهسرمایه گذاری نیست، چرا که بخش خصوصی معتقد است فعالیت گردشگری در قمصر فصلی است ومنحصر به اوایل بهار است، در حالی که ما معتقدیم با کمی توجه مسئولان و صرف هزینهای نه چندان زیاد، می توان قمصر را در نیمی از سال آماده پذیرایی گردشگران کرد.
روشهای گلاب گیری در قمصر
امروزه گلاب گیری به دو روش انجام می شود. روش سنتی وصنعتی، گلابی که با روش سنتی بدست می آید، از کیفیت بالایی برخوردار است، چرا کهعطر و بوی بهتری دارند اگرقطره ای از گلاب بدست آمده با این روش، به روی لباس بریزدبوی عطر آن مدتها باقی می ماند. در این روش امروزه از دیگهای مخصوص مسی، تاقار،پارچ مسی و دو نی استفاده می شود. در قدیم نی های آن از نی های چوبی طبیعی بود ولیامروزه از نی های مخصوص فلزی استفاده می شود، ریختن گلبرگ گل سرخ در داخل دیگ مسیبا توجه به خلوص آن فرق می کند، ولی برای تهیه گلابهای معمولی، که در مغازه ها هموجود دارد، دو کیلوگرم گل و 80 لیتر آب و چند لیتر گلاب گرفته شده را داخل دیگ میریزند و زیر آن را روشن می کنند، آب و گل در داخل دیگ تقطیر می شود و بخار آن توسطدو نی به داخل پارچ مخصوص مسی که آن پارچ داخل آب سرد رونده قرار دارد، منتقل میشود و بخار داخل نی چون به محیط سرد برخورد می کند مایع شده و داخل پارچ باقی میماند.
معمولا از هر پارچه مسی، پنج شیشه گلاب بدست می آید، این عمل برای رسیدنبه حدود سه لیتر گلاب در حدود سه تا چهار ساعت طول می کشد، سپس پارچ را از داخل آبسرد بیرون آورده و داخل بشکه های 20 لیتری، 4 لیتری و دولیتری و یا شیشه می کنند. با توجه به این نکات می توان فهمید که چه نوع گلابی از مرغوبیت بیشتری برخوردار استو همانطور که گفته شد به زمان چیدن گل- که اگر صبح زود باشد بهتر است، به نوع خاک ومنطقه رویش گل- که اگر گلبرگهای آن قرمزتر باشد مطلوب تر است، زمان جوشاندن در دیگو مقدار آب ریخته شد در دیگ هم بستگی دارد. در مورد نسبت گل به گلاب می توان گفت کهاز 35 کیلوگرم گل سرخ در قمصر حدود 70 لیتر گلاب بدست می آورند و یک مثقال عطر ازآن گرفته می شود، از بو و طعم گلاب هم می توان به مرغوبیت آن پی برد که بوی آن اگرخوش و طعم آن تلخ و تند باشد، مرغوب تر است. نکته جالب گلاب گیری این است که اگرهم ماده خارجی به گلاب افزوده شود، گلاب و خاصیت آن از بین می رود و این نکته باعثشده که سودجویان نتوانند از این راه سوءاستفاده کنند. بعد ازگرفتن گلاب، در دیگ رابرداشته و تفاله های گل ها را که «بنگل» نامیده شده و رنگ آن بین زرد و قهوه ای استخارج می کنند. البته این تفاله ها را دور نمی ریزند، گلاب گیران آن را مصرف دام هاو یا کود باغ و یا حتی مصرف سوخت به کار می برند. گلاب گیری به روش صنعتی از سال1354 شروع شد، این عمل با راه اندازی کارخانه ای به وقوع پیوست که در سال 61کارخانه ایران گلاب تأسیس شد و پنج سال بعد با افتتاح شرکت کشت و صنعت گلکاران وتقطیران به روش صنعتی تداوم بخشید.
اقتصاد گل در قمصر
اگرچه افزایش سالیانه قیمت گل و ازدیاد واحدهای صنعتی و سنتیگلاب گیری در روستاهای کاشان باعث شده که مردم بیشتر به کشت گل سرخ بپردازند وزمینهای زیادی در این مناطق به زیر کشت گل برود و از این راه باعث شکوفایی اقتصادمنطقه و ازدیاد واحدهای بیشتر گلاب گیری شود، ولی این افزایش باعث شده که بهتولیدات اصلی کشاورزی منطقه لطمه زیادی وارد گردد که از آن جمله می توان به کاهششدید زمین های گندم و جو اشاره کرد. هم اکنون بیش از 600 کارگاه و کارخانه گلابگیری به روش سنتی و صنعتی در سراسر کاشان وجود دارد که این امر باعث شده است مردمبا پشتکار فراوان به این شغل روی بیاورند و به این وسیله تا حدودی از مهاجرتروستائیان به شهر جلوگیری شود. همچنین 70درصد درآمد منطقه قمصر از راه پرورش گل وگلاب گیری به دست می آید. با توجه به اینکه صادرات گلاب سود بسیار دارد و ارز زیادوارد کشور می کند و با توجه به اینکه گلاب قمصر کاشان در میان مردم دنیا و به خصوصمردم مسلمان به واسطه شستشوی خانه کعبه با این گلاب در موسم حج، شناخته شده است چهخوب است دولت به فکر کشت گل درمناطق سرد و کوهستانی باشد، چون در این مناطق چیزباارزش نمی توان کاشت، از طرفی کاشت گل برای دولت درآمد خوبی به همراه دارد، چرا کهمی توان از خروج میلیونها دلار ارز برای خرید اسانس های طبیعی و دارویی و آب مقطرصنعتی و... جلوگیری کرد.