دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کاشان

شهر نیاسر کاشان

 نیاسر روستایی در 35 کیلومتری شمال غربی شهر کاشان می باشد کهدر منطقه ای کوهستانی در ارتفاعات کرکس واقع شده است . نیاسر یک شهر تاریخی می باشدکه به خاطر آثار ارزشمند ش مثل آتشکده ( متعلق به زمان اردشیر بابکان )، چشمهاسکندر ( از قدیمی ترین چشمه های شناخته شده در ایران در ارتفاع 1680متربالای دریا)، باغ تالار ( متعلق به دوره صفویه ) و غار نیاسر ( متعلق به دوره پارتیان ) شهرتدارد . روستاییان به قسمت فوقانی روستا، « تالار » و به قسمت پایینی « داراب » میگویند.

بانی نیاسر اردشیر اول می‌باشد در توصیف اردشیر همان بس زمانیکهاردوان اشک کشته شد همه ایران را تصرف کرد. ارمنستان و پنجاب هند را گشود و رومیانرا شکست داد. اردشیر دین زرتشت را رسمی کرد ( چهارطاقی نیاسر سمبل آتش پرستی آنانمی‌باشد ) و در پایان جنگهای ملوک الطوایفی ایران به سوی یکی از طایفه‌های بزرگ بهنام مهرک می‌شتابد وی و هوا دارانش را کشته و به سوی محل کور نیاسر حرکت می‌کند وقصر طربان ( تالار فعلی ) را بنا کرد و چشمه آب اسکندریه و غار ویس و باغ تالار راایجاد نمود و در سمت غرب چشمه نیاسر چهار طاقی ( آتشکده‌ای ) از سنگ تراش خارا رادر چهارده ذرع بنا نهاد.

در شهر نیاسر مراکز گلابگیری سنتی زیادی به چشم می خورد. درنزدیکی نیاسر یک مرکز تولید گلاب و عرقیات گیاهی وجود دارد به نام کارخانجات ایرانگلاب ( گلاب ربیع) که مواد اولیه و گل مورد نیاز خود را از نیاسر، قمصر و برزک تهیهمی کنند. نیاسر شهری است توریستی که در 32 کیلومتری جنوب غربی کاشان آب و هواییمعتدل کوهستانی و بیش از چند هزار جمعیت همچون نگینی سبز در دل کویر خود نمایی میکند.این شهر از ییلاقات معروف قدیم است که عمر چندین هزار ساله اش حضرت دانیال حکیم(ع)سلسله ساسانیان، اسکندر مقدونی و سلسله قاجار و صفویه را به یاد می آوردو هر صبحخورشید زیبا از پشت کوه روز را برای اهالی شهر به ارمغان می آورد و هر شب ستارگاندرخشان خاطرات شیرین روز را برای آنها تداعی و مجسم می کند. بی شک نیاسر یکی ازمراکز توریستی کشور پهناور مان ایران می باشد که با دارا بودن شرایط اقلیمی منحصربه فرد چونان آهنربا همه را از هر مسلک و مذهبی که باشند به سوی خود می کشد و آنانرا در دل خود مأوی می دهد. آثار به جای مانده از گذشته از آداب و رسوم آبا واجدادمان از مراسم های به یاد ماندنی و منحصر به فرد از عزاداری ها گرفته تا نخلکشان و سقایی و مراسم های مختلف ایام ماه مبارک رمضان تا استعدادهای بالای کشاورزیو باغداری تا آثار شگرف وتا ریخی شهر، همه و همه بیانگر اهمیت و جایگاه ویژه شهر دربین دیگر شهرهای کشور است.

آتشکده نیاسر

یک ساختمان گنبدی شکل که بر روی صخره ای قرار گرفته است و مشرفبه بخش « تالار » روستا می باشد، از دور خود نمایی می کند. این بنایی است کهمعتقدند به دستور اردشیر بابکان، موسس سلسله ساسانیان ساخته شده است . آتشکده بنایی14×14 متر می باشد که بصورت اتاقی به همراه یک گنبد می باشد . در چهار طرف اتاقدیواری وجود ندارد.

آتشکده از سنگهایی که با گچ کنار یکدیگر قرار داده شده اندساخته شده است. سنگهای به کار رفته در قسمتهای پایینی بنا به شکل طبیعی و عادیوسنگهای بکار رفته در قوسها ودر قسمتهای فوقانی مربعی شکل و مانند آجرهای بزرگیهستند. قسمتهای تحنانی بنا در سالهای اخیر با گچ پوشیده شده است . احتمالاً درگذشتهتمامی دیوارهای اطراف آتشکده با کنده کاری های گچی تزیین شده بودند.

گنبد اصلی آتشکده در گذشته، فرو ریخته که بعداً بازسازی شده استو به شکل گنبدهای دوران اسلامی فرم داده شده است و به عقیده دانشمند برجستهفرانسوی، آندره گدار گنبد اصلی به شکل تخم مرغ بوده است . به علت واقع شدن آتشکدهدر ارتفاع، آتش آن از دور قابل رویت بوده است و ممکن است که بنا نقش سمبلیکی داشتهباشد. در قسمت میانه اتاق آتشکده گودالی وجود دارد که محل افروختن آتش بوده است.

نکته جالب توجه در ساختار آتشکده آن است که بعضی سنگهایبکاررفته در عمارت، برش قدیمی تر و متفاوتی نسبت به بقیه دارد. این سنگها از غاریکه در قسمت جنوبی آتشکده وجود دارد، بدست آمده و این مسئله نشان دهنده قد مت بیشترغار نسبت به آتشکده است.

 چشمه و آبشار نیاسر

چند متر پایین تر از آتشکده نیاسر، چشمه آب تمیز و خنکی جریانمی یابد و به روستا می رود، این چشمه که چشمه اسکندر نام دارد، از قدیمی ترین چشمههای شناخته شده است که 1680 متر بالای سطح دریا می باشد.

آبهای روان از کنار آتشکدهای زیاد دیگری نیز جریان می یابد کهاین می تواند علامت پرستش آناهیتا، الهه باروری و مرتبط با آب باشد.

در ادامه چشمه آبشار اسکندر وجود دارد و در قسمت پایین آبشار،دو تا سنگ آسیاب وجود دارد.

 

غار نیاسر

روستاییان غار را غار تالار یا سوراخ رئیس می نامند. غار نیاسرکاملاً دست ساز بشر می باشد ( به جز یک یا دو حفره طبیعی نزدیک ورودیها ) به احتمالقریب به یقین غار یک معبد میترایی و متعلق به دوره پارتیان ( اشکانیان ) بوده است. اکثر معابد میترایی در تاریکی مطلق ساخته شده اند. در تمام قسمتهای داخلی غار،بقایای کنده کاریها روی دیوارها دیده می شود. غار از مجموعه ای از تونلهای متعدد،راهروها، اتاق ها و محوطه های پیچ در پیچ به همراه تعداد زیادی چاه تشکیل شده است.

غار از سه طبقه شامل دو کانال، یک کانال حلقه ای شکل و یک کانالافقی تشکیل شده است. طول راهروها و اتاق های غار پیچیده نیاسر، تقریباً 650 متر با45 چاه با عمق 118 متر است. غار از 23 اتاق با اندازه های مختلف با مساحت کلی5/176متر مربع تشکیل شده است. نکته جالب آن است که هوای داخلی غار درهیچ نقطه ایتغییر عمده پیدا نمی کند و حتی در عمیق ترین نقطه غار به خاطر ورودیهای متعدد ،هوای تازه وجود دارد . بنا به عقاید معتقدین به میترائیسم، خدای مهر یا خورشید درغاری در کوههای سنگی پدید آمده بود و به همین منظور در زمان پارتیان ( که آزادیمذهبی بیشتری وجود داشته است ) ایجاد شده و البته پیدا شدن اشیایی مانند کارهایسفالی و سکه های دورانهای دیگر مانند سلجوقیان و ایلخانیان نشان می دهد که کاربردغار در زمانهای بعدی فرق کرده و احتمالاً به منظور سر پناه و جهت اهداف دفاعیاستفاده می شده است . تردد در داخل غار نیاسر بسیار مشکل است و در بسیاری از مسیرهابایستی به حالت خزیدن حرکت نمود و بلند ترین نقطه غار 7/1 متر است.

این غار از عجایب و نوادر آثارباستانی است. درحدود 1800 تا 2000سال قبل در دل کوه کرکس و برفراز تپه های آهکی مشرف بر نیاسر کاشان و احتمالاُ بامقاصد آیینی و مذهبی به صورت تونل سنگی پرپیچ و خم با ابزارهای ابتدایی کنده شدهاست. غار نیاسر کاشان شامل مجموعة زیرزمینی وپیچیده ای است که از راهروهای تنگ وطولانی و اتاق ها وچاه های متعددی تشکیل شده و دسترسی به اعماق آنها بدون بهره گیریاز وسایل پیشرفتة امروزی ممکن نیست. این غار که به ” سوراخ رئیس “ یا ” غار ویس“ شهرت دارد قرن ها نامکشوف ماند و در هیچ یک از متون تاریخی و آثار تحقیقی قرون اخیرورغم ذکر سایر بناهای تاریخی منطقه نظیر آتشکدة نیاسر (بنا شده توسط اردشیر بابکانمؤسس سلسلة ساسانیان ) مورد اشاره قرار نگرفته است . از شگفتی های این غار انسانساخت بودن آن است. کمبود هوا در هیچ نقطهای از آن احساس نمی شود و حتی در عمیقترین نقاط آن عمل تهویه به طور طبیعی انجام می گیرد. یکی او فرضیات درمورد منشاءتاریخی این غار بیانگر این است که درساخت آتشکدة نیاسر از سنگ های تراشیده شدة حاصلاز کندن غار استفاده شده است. احتمالاُ زمان حفر غار پیش از احداث آتشکده بوده است.روستاییان غار را غار تالار یا سوراخ رئیس می نامند. غار نیاسر کاملاً دست ساز بشرمی باشد ( به جز یک یا دو حفره طبیعی نزدیک ورودیها ) به احتمال قریب به یقین غاریک معبد میترایی و متعلق به دوره پارتیان ( اشکانیان ) بوده است. اکثر معابدمیترایی در تاریکی مطلق ساخته شده اند . در تمام قسمتهای داخلی غار، بقایای کندهکاریها روی دیوارها دیده می شود.

غار از مجموعه ای از تونلهای متعدد، راهروها، اتاق ها و محوطههای پیچ در پیچ به همراه تعداد زیادی چاه تشکیل شده است. غار از سه طبقه شامل دوکانال، یک کانال حلقه ای شکل ویک کانال افقی تشکیل شده است. طول راهروها و اتاق هایغار پیچیده نیاسر، تقریباً 650 متر با 45 چاه با عمق 118 متر است. غار از 23 اتاقبا اندازه های مختلف با مساحت کلی 5/176متر مربع تشکیل شده است. نکته جالب آن استکه هوای داخلی غار درهیچ نقطه ای تغییر عمده پیدا نمی کند و حتی در عمیق ترین نقطهغار به خاطر ورودیهای متعدد ، هوای تازه وجود دارد. بنا به عقاید معتقدین بهمیترائیسم، خدای مهر یا خورشید در غاری در کوههای سنگی پدید آمده بود و به همینمنظور در زمان پارتیان ( که آزادی مذهبی بیشتری وجود داشته است ) ایجاد شده و البتهپیدا شدن اشیایی مانند کارهای سفالی و سکه های دورانهای دیگر مانند سلجوقیان وایلخانیان نشان می دهد که کاربرد غار در زمانهای بعدی فرق کرده و احتمالاً به منظورسر پناه و جهت اهداف دفاعی استفاده می شده است. تردد در داخل غار نیاسر بسیار مشکلاست و در بسیاری از مسیرها بایستی به حالت خزیدن حرکت نمود و بلند ترین نقطه غار7/1 متر است.

حدود دو هزار سال پیش، دستان هنرمند ایرانیان غار باشکوهی درنیاسر کاشان پدید آورد که می‌تواند گواه دیگری باشد بر فرهنگ و تمدن کهنسال ایرانی. این غار که از عجایب آثار باستانی است با ابزارهای ساده و ابتدایی در دل کوه‌هایکرکس کنده شده و به احتمال قریب به یقین در حفر آن مقاصد آئینی و مذهبی مدنظر بودهاست.

این غار شامل مجموعه‌ای از تونلها و راهروهای تنگ و طولانی واتاقها، اتاقکها و چاه‌های متعدد است. دسترسی به عمق این چاه‌ها بدون استفاده ازوسایل پیشرفته امروز ممکن نیست، غار نیاسر به «سوراخ ویس» یا «غایر ویس» یا «غاررئیس» شهرت دارد و قرنها ناشناخته مانده بود، چنانکه در آثار تاریخی و نوشته‌هایتحقیقی نیز نامی از آن نیست — در حالی که آثار تاریخی دیگر این منطقه، همچون آتشکدهنیاسر که در زمان اردشیر بابکان ساخته شد، کاملاً شناخته شده‌اند.

غار نیاسر سه طبقه دارد و از دو کانال تشکیل شده، کانالیتقریباً حلقوی و کانالی در کنار آن به‌صورت تقریباً افقی. طول دالانها و اتاقهایاین مجموعه پیچیده به دو هزار و پانصد متر می‌رسد، در حالی که عرض آن بسیا کم وحدود یک متر است؛ مقطع تونلها اکثراً کمتر از یک متر مربع است. غار حلقوی دو مدخل وغار افقی چهار مدخل دارد.

غار حلقوی متشکل است از هفت اتاق که در دل کوه به نحوی استادانهکنده شده‌اند و از طریق چاه‌ها و دالانهای زیرزمینی به طبقات زیرین مرتبط می‌شوند. دهانه‌های این تونل در ارتفاع هزار و هفتاد و نه و هزار و هشتاد یک متری از سطحزمین قرار دارند.

غار افقی دالانی است طولانی و با شیبی ملایم به سمت بالا. دودهانه اولیه آن در ارتفاع هزار و هفتاد و هشت متری از سطح زمین قرار دارند ودهانه‌های عقبی آن، حدود هزار و صد و هفت متر و بیش از هزار و صد نه متر می‌رسند. این دالان دراز به باغ زیبائی منتهی می‌شود که در مرکز آن چند اتاق ساخته شده است. در این مسیر آثاری نظیر سنگ آسیاب (برای سرپوش چاه‌ها)، آب‌انبار و مجاری ویژه‌ایمشاهده می‌شود.

در این مجموعه 45 حلقه چاه با عمق کلی صد و هجده متر وجود داردکه سطوح مختلف (از لحاظ ارتفاعی) به هم می‌پیوندند. همچنین در این مجموعه 20 اتاقبا مساحت کلی صد و هفتاد و شش و نیم متر مربع وجود دارد، بزرگترین اتاق بیست و هشتو شش دهم متر مربع و کوچکترین آن را یک و هشت دهم متر مربع است.

از شگفتیهای این غار دست‌ساز آن است که کمبود هوا در هیچنقطه‌ای از آن احساس نمی‌شود و حتی در عمیقترین نقاط آن عمل تهویه به‌طور طبیعیانجام می‌شود.

غار نیاسر در قرون و اعصار متمادی که بر آن گذشته دچارآب‌گرفتگی و فرسایش سطحی شده و به این علت سطوح آن رسوب و زنگار گرفته است. اکنونمتخصصین شرکت ملی فولاد ایران به پاکسازی آن مشغولند.

باستان‌شناسان زمان حفر غار را به پیش از ساخت آتشکده نیاسرمربوط می‌کنند، بنا بر این باید مربوط به دوران پارتها (اشکانیان) باشد. هدف ازکندن این مجموعه پیچیده و شگفت‌انگیز دقیقاً معلوم نیست، ولی حدس قوی زده می‌شود کهانگیزه‌های دینی در کار بوده است.

اکنون به این غار به عنوان محلی برای جلب سیاح نگریسته می‌شود،لکن لازم است که تحقیقاتی همه‌جانبه در مورد این مجموعه به عمل آید تا معلوم شود کهحفر آن چه مدت طول کشیده، دقیقاً مربوط به چه زمانی است و اصولاً این مجموعهاعجاب‌آور به‌چه منظور حفر شده است.

البته به اطلاع می رساند که که اطلاق نام ویس به این غارهیچگونه مأخذ و مدرک صحیح و مستندی ندارد بلکه با توجه به اینکه نام محلی این غار،غار رئیس می‌باشد و بعضی از خبرنگاران یا علاقمندان این قبیل آثار در ضبط نام اینجانحوه تلفظ کلمه رئیس را به‌وسیله بعضی از اهالی نیاسر یا کاشان، به‌صورت کلمه (ویس) تلقی کرده‌اند و نوشته‌اند حال آن که نام غار مورد بحث غار رئیس یا غار نیاسر است وعنوان (ویس) برای آن هیچ مأخذ مستندی ندارد.

غار نیاسر از عجیب‌ترین و شگفت‌انگیزترین آثاری است که تاکنونبا دست انسان، ایجاد شده است این غار عجیب که در نوع خود بسیا جالب و بی‌نظیرمی‌باشد در دورانهای قبل از اسلام در دل کوه سر به ‌فلک‌ کشیده کرکس در منطقه نیاسرو در مرتفع‌ترین نقطه نیاسر که به عنوان محله تالار مطرح می‌باشد حفر شده است در سرتا سر بدنه‌های داخلی این غار آثار شیئی نوک‌تیز که به‌وسیله آن این غار حفر شدهاست دیده می‌شود.

غار نیاسر به‌صورت راهروها و دالانهای پیچ در پیچ و تو در تویبسیار پیچیده‌ای است که در مسیر آن چاه‌های متعددی نیز ایجاد شده است اخیراً که باکمک و اقدام مؤثر واحد اکتشافات صنایع فولاد وابسته به وزارت محترم معادن و فلزاتقسمتهای عمده این غار شناسائی و نقشه‌برداری شد مشخص گردید که این پروژه عظیم وحیرت‌آور براساس یک طرح دقیق با فن‌آوری بسیار پیشرفته‌ای در زمان خود، به اجرادرآمده است.

علیرغم وجود ده‌ها دهلیز و دالان و راهروهای تو در تو و پیچیدهموضوع تهویه مطبوع و فراوانی هوا به‌صورت بسیار مطلوبی در سر تا سر غار تعبیه شدهاست و در هیچ نقطه‌ای از این غار اسرارآمیز مشکل هوا یا سنگینی و کمبود آن وجودندارد به‌نظر باستان‌شناسان سازمان میراث فرهنگی کشور که در چند نوبت از این غاربازدید کرده و به‌بررسی پرداخته‌اند، صعوبت و سختی فراوان انجام چنین پروژه‌ایبیانگر آن است که انگیزه‌های ایجاد چنین اثری، حتماً انگیزه‌های اعتقادی و معنویاست زیرا انجام کار به‌قدری سخت و دشوار بوده است که علتهای مادی و اقتصادینمی‌تواند باعث پدید آمدن چنین اثری باشد. به‌نظر بعضی از کارشناسان، این غار یکنوع مکان مذهبی است که برای انجام اعتکاف و یا بعضی مراسم عبادی خاص ایجاد شده استکه البته بعدها به‌صورت یک پناهگاه با کاربریهای نظامی نیز درآمده است.

آثاری که از داخل این غار به‌دست آمده است بیشتر مربوط به دورانسلجوقی است اما مجسمه سنگی سر یک قوچ که در یکی از نقاط غار پیدا شده است از آثاردوره ساسانیان می‌باشد غار نیاسر که در اصطلاح محلی غار رئیس گفته می‌شود یکی ازآثار مهم تاریخی است که می‌تواند به عنوان یک اثر قابل‌توجه توریستی و گردشگری موردبازدید علاقمندان و پژوهشگران قرار داشته باشد.

 حمام و آسیاب آبی:

حمام تاریخی و آسیاب آبی از دیگر آثار تاریخی این شهر هستند کهاز نظر کارشناسان و تحقیقات به عمل آمده و نوع معماری به کاررفته در این بنا حکایتاز آن دارد که این حمام و آسیاب در درون صفویه بنا نهاده شده است و وجه تسمیه آننیز به همان دلیل است.نحوه انتقال آب به داخل حمام نیز جالب است و در خور توجه وبدین شکل است که آب از آبشار به وسیله کولهای گلی به داخل هشت گوش زیبایی و از آنجابه داخل حمام هدایت می شد و از آنجا به کل حمام انتقال می یافت و آب شرب حمام نیزبه وسیله کولهای جداگانه بداخل حمام هدایت می شده که هنوز آثارش باقی است. سوختحمام از هیزم بوده است و حمام دارای خزان بوده است و ورودی هشت ضلع شکل آن بوسیلهدالانهایی از بیرون حمام جدا شده است . و اما آسیاب آبی که به وسیله ابی که ازآبشار به پائین ریخته می شده به گردش در آمده است به این شکل کارمی کند که آب ابتدادر داخل تنوره هایی ذخیره و از آنجا بوسیله کول باریکی که از انتهای تنوره با فشاربه چرخه آسیاب می ریزد و سنگ آسیاب را به گردش در می آورد و گندم و جو را آسیا میکند. نوع معماری آسیاب همانند حمام است و باید گفت که این آسیاب تنها آسیاب شهرنبوده و نیست و سایر آسیابها یا از کار افتاده است و یا تخریب شده است وتنها آسیابفعال شهر همین آسیاب مذکور است

 باغ تالار و عمارت کوشک:

باغ تالار ازآثار جالب و دیدنی شهر نیاسر می باشد که در ختانکهنسال و بس رفیع آن زبانزد خاص و عام می باشد درختان سر به فلک کشیده که بسیارزیبا و دل انگیز است در این باغ قدیمی و زیبا که آب چشمه اسکندریه در میان آنجاریست و به آبشار منتهی می گردد و درختان آن از این آب سیراب می شوند عمارت بسیارزیبا و بدیع بنا نهاده شده است که به کوشک تالار معروف است . این عمارت و بنایتاریخی که روبه ویرانی بود به همت شهرداری و همکاری مسئولین ذیربط مرمت شده و آمادهبازدید مهمانان گرانقدر می باشد. از دیگر خصوصیات این مکان مشرف بودن آن به تمامیشهر نیاسر و اطراف آن می باشد به عبارت دیگر در هر نقطه از نیاسر این امکان قابلرؤیت می باشد.

سپس لوله های آلومینیومی که زاویه دار هستند را به دیگ و پارچوصل می کنند و دور لوله ها را نیز در روی دیگ با خمیر می پوشاند تا بخار از لوله هاهم بیرون نیاید. دور لوله هایی که درون پارچ قرار دارند نیز با پارچه های مخصوصپوشاند می شوند سپس حرارت مورد نیاز را در محوطه زیر دیگ قرار می دهند وآب داخل دیگدر اثر حرارت به جوش آمده و آب و گل باهم می جوشند و بخاری که از این جوشیدن بهوجود می آید از طریق لوله های آلومینیومی به داخل پارچ وارد می شود. لازم به ذکراست که سایر عرقیجات گیاهی نیز به همین صورت گرفته می شود.

شهر نیاسر، مرکز بخش نیاسر از توابع شهرستان کاشان و استاناصفهان بوده و در فاصله 24 کیلومتری شمال غربی کاشان قرار دارد. شهر نیاسر از طریقاتوبان در فاصله 240 کیلومتری تهران، 260 کیلومتری شهرستان اصفهان قرار دارد. هرساله از اواسط اردیبهشت، نیاسر به یکی از بهشت های دیدنی ایران تبدیل می شود. نیاسریکی از مراکز مهم تولید گل محمدی، گلاب و عرقیات گیاهی در کشور است. چنین ویژگی کمنظیری به سبب قرارگیری در دامنه کوه های کرکس و وجود چشمه پر آب اسکندریه و قناتهای زیادی است که محدوده هایی به وسعت 800 هکتار را به زیر کشت برده است.

مناظری از نیاسر

نیاسر شهری قدیمی است که تمام تاریخ و قدمت خود را مدیون چشمهآبی است که به نام چشمه اسکندریه شناخته می شود. افسانه های جالبی در مورد نحوه بهوجود آمدن این چشمه گفته شده است. در یکی از این افسانه ها آمده؛ اسکندر بن فیلقوسکه از دانیال پیامبر علم کشف اسرار را یاد گرفته بود، روزی از این منطقه می گذشته وبا دیدن کوه کنار نیاسر؛ از وجود چشمه ای در آنجا خبر می دهد. با کندن زمین چشمهپدیدار شده و همین چشمه زمینه آبادانی منطقه را ایجاد می نماید. بر اساس همینافسانه اسم این چشمه را اسکندریه گذاشته اند. آبشار نیاسر هم در واقع زاییده همینچشمه است.

 منظره ای از نیاسر در ایام گلابگیری

غار تاریخی رئیس و لایه کهن زیرین آن، چهار طاقی (آتشکده) ساسانی، بافت تاریخی با بناهای عمومی و مسکونی متعدد و گوناگون، باغهای گسترده،گلستانهای زیبا و قرارگیری در دامنه کوه به همراه چشمه اسکندریه و آبشار معروفنیاسر و باغ و کوشک تالار، این شهر را به یکی از شهرهای تاریخی و گردشگری کشورتبدیل نموده است. این شهر همه ساله و به خصوص در ایام گلابگیری پذیرای گردشگران وتورهای گردشگری از اقصی نقاط کشور است.